Sabado, Pebrero 22, 2025

Tatawirin ko kahit pitong bundok

TATAWIRIN KO KAHIT PITONG BUNDOK

tatawirin ko kahit pitong bundok
upang sa sinta'y mapatunayan ko
na siya ang sa puso'y tinitibok
nang tamaan ng pana ni Kupido

tatawirin ko kahit pitong bundok
upang patunayan lamang sa masa
na nagsisikap abutin ang tuktok
na kakamtin din nila ang hustisya

tatawirin ko kahit pitong bundok
bilang patunay sa obrero't dukha
na sila'y totoong lider na subok
na magbabago sa takbo ng bansa

tatawirin ko kahit pitong bundok
upang sa kababaihan patunay
na aking madalas na naaarok
sila'y pawang lider na mahuhusay

tatawirin ko kahit pitong bundok
upang patunayan sa mga api
na sila'y di lagi na lang yukayok
kundi giginhawa rin at bubuti

tatawirin ko kahit pitong bundok
na sistemang bulok pala'y titirik
kung sama-sama nating matatarok
na kailangan palang maghimagsik

- gregoriovbituinjr.
02.23.2025

Lunes, Pebrero 17, 2025

Balaw

BALAW

bagong salita sa akin bagamat luma
na nasa palaisipan: Walo Pababa
tanong: ilaw o sulo para sa taong nasa
madilim na landas, sagot ay BALAW pala

ang "nasa madilim na landas" ba'y karimlan?
kaya balaw yaong gagamiting ilawan
o iyon ay isang talinghagang nawatas
na nangangahulugang "naligaw ng landas"

balaw ba'y isang gabay, patnubay, o payo
upang naligaw ng landas ay mapanuto
paano iyon ginamit sa pangungusap?
"Sindihan ang balaw, karimlan na'y laganap"

dagdag kaalaman sa makatang tulad ko
na adhika'y gamitin sa tula ko't kwento
ang balaw ding ito sa akin ay nagmulat
upang tuntunin ang minulan ng alamat

- gregoriovbituinjr.
02.18.2025

* palaisipan sa pahayagang Bulgar, Pebrero 17, 2025, p.11

Huwebes, Pebrero 13, 2025

Dalawang sagot sa isang sudoku

DALAWANG SAGOT SA ISANG SUDOKU

ilang beses ko nang nakaenkwentro
dalawang sagot sa isang sudoku
doon nga'y salitan ang dos at otso
parehong tama kapag binuo mo

ganyang sudoku ay bihira naman
pagkat madalas, sagot ay isa lang
kaya natutuwa akong pagmasdan
at pagsusuri'y binalik-balikan

blangko sa litrato'y pagmasdan mo na
nasa pang-apat at panglimang linya
ilagay mo man ang otso sa una
numero dos naman sa pangalawa

subukan mong salitan ang otso't dos
alinman sa dalawa'y di ka kapos
tiyak sudoku'y iyong matatapos
at makikitang tama iyong lubos

- gregoriovbituinjr.
02.14.2025

* sudoku mula sa pahayagang Pang-Masa, Pebrero 13, 2025, p.7

Miyerkules, Pebrero 12, 2025

Lasi

LASI

Tatlumpu Pahalang, ang tanong:
Pagtastas ng dahon sa buto
katanungang animo'y bugtong
pababa muna'y sinagot ko

LASI ang sagot na lumabas
sa diksyunaryo ay tiningnan
anong kahulugang nawatas
ano bang nakasaad diyan

uri ng kabibe rin pala
balakubak sa medisina
pagbiyak sa kahoy o tabla
gilagid sa anatomiya

tila malapit ang tanong sa
ikatlong kahulugan niyon:
pagbiyak sa kahoy o tabla
doon sa pagtastas ng dahon

bagamat magkaibang sadya
dagdag kaalaman sa diwa
kaya natanto kong salita
ay gagamitin sa pagkatha

- gregoriovbituinjr.
02.13.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Abante, Pebrero 9, 2025, p.7
* sanggunian: UP Diksiyonaryong Filipino, p.681

Linggo, Pebrero 9, 2025

Ang maskot pala'y wisit

ANG MASKOT PALA'Y WISIT

salitang MASKOT pala ay WISIT
kung ang pangalan ng maskot ay BU
ngalan ng dula: si BU, ang WISIT
paumanhin sa bagong pauso

ako nga'y napaisip sa tanong
sa Dalawampu't Anim Pababa
ang maskot ay tulad ni Pong Pagong,
o ni Kikong Matsing, ni Mang Muta

mabuti't ako'y may diksyunaryo
at sinangguni ano ang MASKOT
WISIT ang ibang salita nito
kaya krosword na'y aking nasagot

buti't nabatid ang kahulugan
upang magamit ko sa pagkatha
isa itong dagdag kaalaman
para sa mga kwento ko't tula

- gregoriovbituinjr.
02.09.2025

* krosword mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Pebrero 9, 2025, p.10
* mula sa UP Diksiyonaryong Filipino: maskot, pahina 766; wisit, pahina 1337

Miyerkules, Pebrero 5, 2025

Tala, tela, tila, tola, tula

TALA, TELA, TILA, TOLA, TULA

tala - kahulugan ay bituin at lista
itala mo sa kwaderno ang iyong ruta
isinulat ko ang nasa aking memorya
na baka sa kasaysayan ay mahalaga

tela - ito ang anumang hinabing hibla
ng mahimaymay na bagay tulad ng seda
tinatahi tulad ng t-shirt, polo't saya
na isinusuot pananggalang ng masa

tila - pagtigil ng ambon, ulan o bagyo
o singkahulugan ng mistula, animo
tila ba ako'y matikas na kabalyero
sa isang himagsikang dapat ipanalo

tola - ito pala'y nahihinggil sa butlig
na sa mga bata'y namumuo sa bibig
pag-unat din sa nakabaluktot na bisig
salitang ugat din ng tinola kung ibig

tula - madalas gawin ng abang makata
na sa araw at gabi ay katha ng katha
nginunguya ang samutsaring isyu't paksa
ng anuman, lipunan, kalikasan, dukha

- gregoriovbituinjr.
02.06.2025

* krosword mula sa pahayagang Bulgar, Enero 29, 2025, p.11
* kahulugan ng tola - mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 1265

Martes, Pebrero 4, 2025

Ang punong apalit

ANG PUNONG APALIT

Labing-isa Pahalang - ang tanong:
Puno na ginagawang pabango
Apalit ang lumabas na tugon
na kapangalan ng bayan ito

sa Pampanga, may bayang Apalit
baka doon iyon pinangalan
pagkat kayraming punong apalit
na kinabuhay ng mamamayan

tulad ng Calumpit sa Bulacan
bunga ng kalumpit ay malasa
nabatid ko iyon sa Balayan
sa Batangas, na tanim ng lola

kayraming pinangalan sa punò
tulad ng Apalit at Calumpit
na pangalan ay doon hinangò
kaya sa krosword, di na sumirit

- gregoriovbituinjr.
02.04.2025

* krosword mula sa pahayagang Pang-Masa, Pebrero 4, 2025, p.7
* apalit - punungkahoy (genus Santalum) na mabango, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 65

Sabado, Pebrero 1, 2025

Ang punò ng Elena ay Ipil

ANG PUNÒ NG ELENA AY IPIL

batid ko na noong ako'y bata pa
na ang puno ng Ipil ay Elena
narinig ko sa nayon ng Sampaga
sa Batangas, lalawigan ni ama

hanggang nakita sa palaisipan
nasa Dalawampu't Apat Pahalang
Punong Santa Elena'y katanungan
binilang ko, apat na titik lamang

akala ko'y santo, di pala, punò
aba'y Ipil ang agad kong nahulô
buti't salitang ito'y di naglahò
kaya krosword ay nasagot kong buô

sa palaisipan nga'y nawiwili
at utak ay nahahasang maigi
nilalaro ko sa araw at gabi
pag pahinga't libangin ang sarili

- gregoriovbituinjr.
02.02.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pang-Masa, Pebrero 2, 2025, p.7